Có nhiều cách điều trị bệnh u xơ tử cung nhưng để đưa ra cách chữa u xơ tử cung phù hợp nhất cần thăm khám và đưa ra phương án phù hợp nhất. Bài viết này sẽ chỉ ra những triệu chứng của bệnh u xơ tử cung giúp người bệnh chủ động thăm khám tại các cơ sở y tế sau. Cụ thể:
Nội dung bài viết
1. Triệu chứng nhận biết u xơ tử cung
Triệu chứng của bệnh u xơ tử cung thường nhỏ và không có triệu chứng nên thường được phát hiện tình cờ thông qua thăm khám, siêu âm phụ khoa. Tuy nhiên cũng có xuất hiện một số triệu chứng rõ rệt ở những giai đoạn phát triển bệnh nhất định: Cụ thể:
1.1. Triệu chứng cơ năng
Là những triệu chứng của u xơ tử cung gồm rong kinh, cường kinh, bụng to, cảm giác trằn nặng vùng hạ vị, đau, tiểu buốt, táo bón.
Vị trí và tên gọi các khối u xơ tử cung
Trong số các triệu chứng trên thì xuất huyết tử cung bất thương là rong kinh kéo dài – là triệu chứng phổ biến nhất, chiếm 26-29%.
- Triệu chứng này phụ thuộc nhiều vào vị trí khối u, theo thông kê thì u xơ tử cung dưới niêm mạc nhô vào trong lòng tử cung, dù nhỏ như L0, L1, L2 theo phân loại FIGO 2011 thường liên quan với tình trạng chảy máu kinh nhiều.
- Tương tự u xơ tử cung bên trong tử cung cũng gây ra hiện tượng chảy máu kinh nhiều.
- U xơ tử cung ở cổ tử cung cũng gây hiện trạng xuất huyết bất thường.
Kích thước khối u xơ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh
1.2. Triệu chứng do chèn ép
Triệu chứng do chèn ép thay đổi nhiềuphụ thuộc vào kích thước, hình dạng và vị trí các khối u xơ tử cung.
Những triệu chứng này bao gồm cảm giác khó chịu hay đau vùng chậu, thận ứ nước nếu chèn ép niệu quản, bí tiểu hoặc đi tiểu khó nếu chèn ép bàng quang hay cổ bàng quang, táo bón nếu chèn ép trực tràng, chèn ép tĩnh mạch.
- Cảm giác khó chịu, đau vùng chậu – Triệu chứng trằn nặng, đau vùng chậu âm ỉ thường gặp ở phụ nữ bị u xơ tử cung thể tích to. Tuy nhiên, triệu chứng này ít xuất hiện hơn xuất huyết tử cung bất thường.
- Đau bụng kinh được ghi nhận ở nhiều phụ nữ có u xơ tử cung. Thường tình trạng đau bụng kinh này thường xuất hiện kèm hiện tượng chảy máu kinh nhiều, có máu đông.
- Đau khi giao hợp hiện còn là một triệu chứng chưa rõ có mối liên quan với u xơ tử cung hay không. Tuy nhiên, những trường hợp có u xơ tử cung nằm ở thành trước, ở cổ tử cung, hoặc ở vùng đáy có thể có cảm giác đau sâu khi giao hợp. (Ferrero và cs, 2006)
Xem thêm: Triệu chứng chi tiết do khối u xơ tử cung chèn ép như thế nào
1.3. Triệu chứng thực thể
- Sốt: Hiếm gặp, thường chỉ gặp trong trường hợp U xơ tử cung thoái hóa
- Thiếu máu: xuất hiện khi tình trạng xuất huyết tử cung nặng và/hoặc kéo dài, có thể gây ảnh hưởng sinh hiệu (mạch nhanh, huyết áp tuột) nhưng hiếm, thường gặp hơn là tình trạng da xanh, niêm nhợt. Có thể sử dụng xét nghiệm tổng phân tích máu toàn bộ để đánh giá chính xác hơn mức độ thiếu máu.
1.4. Triệu chứng biến chứng
- Vô sinh là tình trạng có thể gặp phải thường liên quan với khối u xơ tử cung làm biến dạng lòng tử cung như u xơ tử cung dưới niêm mạc hoặc u xơ tử cung trong cơ tử cung có 1 phần nhô vào buồng tử cung. Những cấu trúc này dù nhỏ, cũng có thể là nguyên nhân làm cản trở quá trình thụ thai cũng như tăng nguy cơ sẩy thai, sẩy thai liên tiếp (Pritts và cs, 2009).
- Biến chứng sản khoa: U xơ tử cung cũng đã được chứng minh là làm tăng các biến chứng sản khoa như nhau bong non, thai chậm tăng trưởng trong tử cung, ngôi thai bất thường và sinh non (Qidwai và cs, 2006).
- Thoái hóa ác tính: Rất hiếm gặp. Nên nghĩ tới tình trạng UXCTC thoái hóa ác tính khi khối u to nhanh, nhất là trên phụ nữ tuổi mãn kinh. Siêu âm có thể thấy tình trạng xuất huyết hoặc hoại tử.
Xem thêm: 3 phương pháp chính để điều trị u xơ tử cung theo ban hành của Bộ Y tế
2. 5 cách kiểm tra u xơ tử cung
Khi thấy có dấu hiệu chảy máu, rong kinh, khí hư ồ ạt, xuất huyết tử cung bất thường… chị em nên đến ngay các cơ sở y tế để các bác sĩ tiến hành kiểm tra để xác định bệnh u xơ tử cung sớm, giúp cho việc chữa bệnh u xơ tử cung nhanh chóng và đạt hiệu quả cao hơn.
Những xét nghiệm mà các bác sĩ sẽ tiến hành để chẩn đoán chính xác bệnh u xơ tử cung bao gồm:
2.1. Kiểm tra vùng chậu
Kiểm tra vùng chậu là bước đầu tiên trong quá trình chẩn đoán u xơ tử cung. Thông qua việc quan sát kĩ lưỡng vùng chậu bằng mắt thường và việc kiểm tra phản ứng đau khi ấn lên vùng bị phình to ở vùng chậu, các bác sĩ có thể tạm thời kết luận bệnh nhân bị u xơ tử cung. Tuy nhiên đây mới là kết luận ban đầu, muốn biết chính xác bệnh nhân có mắc u xơ tử cung thật hay không sẽ cần phải làm thêm một số xét nghiệm khác như siêu âm, nội soi, chụp cộng hưởng từ…
2.2. Siêu âm
Siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp các bác sĩ quan sát được những dấu hiệu bất thường trong tử cung để từ đó tìm ra khối u xơ tử cung một cách nhanh nhất. Đây là kỹ thuật chẩn đoán u xơ tử cung thông dụng và cơ bản nhất hiện nay.
Siêu âm là một trong những kỹ thuật giúp phát hiện u xơ tử cung thông dụng nhất hiện nay. Vì bác sỹ có thể quan sát những biểu hiện bất thường xung quanh vị trí tử cung.
Siêu âm xác định bệnh u xơ tử cung
2.3. Chụp cộng hưởng từ khung xương chậu
Chụp cộng hưởng khung xương chậu cung cấp cho các bác sĩ hình ảnh rõ ràng, sắc nét và chi tiết của tử cung, buồng trứng, giúp các bác sĩ chẩn đoán được chính xác vị trí, kích thước và trọng lượng của khối u xơ tử cung. Kỹ thuật đánh giá hiện đại này mang lại hiệu quả chẩn đoán hình ảnh chính xác và rõ nét cao hơn rất nhiều so với siêu âm, chụp X quang hay cắt lớp CT.
2.4. Nội soi
Các bác sĩ sẽ dùng một ống nhỏ có gắn camera, đưa vào âm đạo và tử cung để kiểm tra thành cũng như các lỗ của ống dẫn trứng xem có u xơ tử cung hay không. Kỹ thuật này cho hình ảnh rõ nét và chính xác. Tuy nhiên, không phải cơ sở nào cũng sở hữu máy móc nội soi đạt chuẩn cũng như có bác sĩ thông thạo về nội soi để thực hiện phương pháp này. Việc chữa bệnh u xơ tử cung có nhiều lợi ích giúp giữ lại thẩm mỹ cho người bệnh và nhanh chóng hồi phục cơ thể.
2.5. Xét nghiệm khác
Ngoài các phương pháp chẩn đoán u xơ tử cung trên, bệnh nhân cũng có thể phải làm một số xét nghiệm khác như:
- Xét nghiệm máu
- Nước tiểu
- Chức năng gan
Để kiểm tra chức năng của cơ thể khi bị u xơ tử cung có thể sử dụng phương pháp nào phù hợp nhất với người bệnh.
3. Tổng hợp 4 cách điều trị bệnh u xơ tử cung
Hiện nay, các cách điều trị bệnh u xơ tử cung có thể điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh, các bác sĩ sẽ có các chỉ định điều trị phù hợp như:
3.1. Điều trị nội khoa
Các bác sĩ sẽ sử dụng các loại thuốc để làm giảm đau và ức chế buồng trứng sản sinh estrogen – một trong những tác nhân chính dẫn đến u xơ tử cung. Khi sử dụng thuốc, lượng estrogen trong cơ thể người bệnh sẽ suy giảm. Bệnh nhân sẽ có các triệu chứng giống với thời kỳ tiền mãn kinh như: bốc hỏa, đau nhức xương khớp, ra mồ hôi trộm vào ban đêm, chậm kinh hoặc vô kinh…
Sau khi ngưng sử dụng thuốc, lượng estrogen sẽ tăng trở lại một cách tự nhiên, kích thích khối u tiếp tục phát triển. Do đó, đây chỉ là giải pháp điều trị tạm thời, áp dụng cho các bệnh nhân có khối u nhỏ hoặc khối u lớn nhưng chống chỉ định phẫu thuật can thiệp.
Diphereline – một trong những loại thuốc tiêm chữa u xơ tử cung hiệu quả
Thuốc Diphereline điều trị bệnh u xơ tử cung
3.2. Phẫu thuật cách điều trị bệnh u xơ tử cung hiệu quả cao nhất.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị cho những bệnh nhân bị u xơ tử cung ở giai đoạn nặng và phương pháp điều trị nội khoa không cho hiệu quả như mong đợi. Đây là phương pháp điều trị có xâm lấn. Theo đó, bệnh nhân sẽ được tiến hành cắt bỏ một hoặc toàn phần của tử cung bằng kỹ thuật mổ hở hoặc mổ nội soi.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị dành cho những bệnh nhân bị u xơ tử cung ở giai đoạn nặng
Phẫu thuật điều trị bệnh u xơ tử cung
Quá trình tiến hành phẫu thuật thường tiềm ẩn khá nhiều rủi ro. Đặc biệt, với trường hợp phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tử cung, các chị em sẽ không thể mang thai được nữa. Do đó, phương pháp này thường chỉ áp dụng với các trường hợp khối u quá to, phụ nữ đã sinh đủ con hoặc không mong muốn có thêm con trong tương lai.
3.3. Nút mạch
Là phương pháp sử dụng các vật liệu nút mạch để làm tắc các động mạch nuôi khối u xơ tử cung, khiến cho các khối u bị hoại tử và teo nhỏ lại.Cách điều trị bệnh u xơ tử cung này chỉ áp dụng với các loại u giàu mạch và rất hiệu quả với các trường hợp khối u không quá to, giúp bảo tồn tử cung cho những phụ nữ trẻ, muốn sinh thêm con.
3.4. Phương pháp không xâm lấn MRI HIFU
Là phương pháp sử dụng sóng siêu âm cao tần tạo ra hiệu ứng nhiệt đốt khối u đích dưới sự kiểm soát định vị bằng hình ảnh cộng hưởng từ. MRI HIFU được đánh giá là phương pháp điều trị u xơ tử cung hiệu quả, tiên tiến nhất hiện nay. Người bệnh không phải phẫu thuật, không đau đớn, không để lại sẹo và đặc biệt có thể sinh hoạt bình thường sau 3 – 4 tiếng áp dụng điều trị.
4. Điều trị u xơ tử cung theo phác đồ của bộ y tế
Đa phần bệnh nhân sẽ được điều trị theo phác đồ điều trị điển hình dưới đây:
4.1 Điều trị nội khoa
Các loại thuốc sử dụng trong điều trị ngoại khoa bao gồm: nhóm thuốc Progestins, thuốc ngừa thai phối hợp, thuốc đồng vận GnRH và một số loại thuốc khác.
4.1.1. Nhóm thuốc Progestins
Nhóm thuốc Progestins
- Công dụng: giảm kích thước nhân xơ, cải thiện tình trạng cường kinh nhưng khi ngưng thuốc sẽ to trở lại.
- Thời gian sử dụng: Từ ngày 16 đến ngày 25 hoặc từ ngày 5 đến 25 của chu kỳ kinh nguyệt. Một vài trường hợp sẽ phải sử dụng thuốc trong 3 – 6 tháng.
- Tên thuốc và liều dùng:
| Tên thuốc | Liều dùng |
| Lynestrenol (Orgametril) 5mg |
|
| Norethisterone (Primolut Nor) 5mg |
|
| Dydrogesterone (Duphaston) |
|
| Nomegestrol acetate (Lutenyl) 5mg |
|
4.1.2. Thuốc ngừa thai phối hợp
Sử dụng thuốc tránh thai vỉ 28 viên để điều trị u xơ tử cung
- Công dụng: ức chế khả năng rụng trứng, kiểm soát nội tiết tố estrogen, hạn chế sự phát triển của khối u.
- Liều dùng:
- Vỉ 21 viên: Uống liên tục trong 21 ngày, mỗi ngày 1 viên. Sau khi uống hết ngưng sử dụng thuốc trong 7 ngày rồi tiếp tục uống sang vỉ mới.
- Vỉ 28 viên: Mỗi ngày uống 1 viên theo thứ tự quy định trên vỉ thuốc.
Đây là cách điều trị bệnh u xơ tử cung đơn giản nhất nhưng để lại nhiều hệ lụy khi có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh con sau này. Việc chữa trị bệnh bằng cách này cần được sự hướng dẫn của các y bác sỹ.
4.1.3. Chất đồng vận GnRH
Thuốc đồng vận GnRH Leuprolide (Enantone) là một trong các cách điều trị bệnh u xơ tử cung.
Thuốc Enantone điều trị bệnh u xơ tử cung
- Công dụng: Giảm hormone estrogen và progesterone trong cơ thể, giúp các khối u xơ tiêu nhỏ lại, cải thiện tình trạng thiếu máu. Theo thống kê, sau khi dùng thuốc kích thước của khối u giảm từ 50 – 70%. Các trường hợp được chỉ định sử dụng bao gồm:
- Điều trị trước mổ bóc nhân xơ to.
- Trì hoãn phẫu thuật, nâng cao thể trạng cho người bệnh trước phẫu thuật.
- Bệnh nhân tiền mãn kinh.
- Bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật cắt tử cung đường âm đạo, nội soi buồng tử cung với trường hợp nhân xơ tử cung kích thước ≥ 5cm.
- Bệnh nhân chưa muốn phẫu thuật.
- Bệnh nhân có chống chỉ định phẫu thuật.
- Khuyến cáo: Dùng 3 tháng trước phẫu thuật để các khối u bé lại, giúp cho việc phẫu thuật nhanh chóng và ít mất máu hơn.
- Liều dùng:
| Tên thuốc | Liều dùng | Vị trí tiêm |
| Triptorelin (Diphereline) | 3,75mg/ tháng | Tiêm bắp |
| Leuprolide (Enantone) | 3,75mg/tháng | Tiêm bắp |
| Goserelin (Zoladex) | 3,6 mg/tháng | Tiêm dưới da vùng bụng. |
4.1.4. Các loại thuốc khác
- Antiprogestins (RU-486).
- Danazol và Gestrinone (Androgenic steroids).
Mặc dù cho hiệu quả trị bệnh tương đối tốt nhưng các loại thuốc này chứa rất nhiều tác dụng phụ nên chỉ được dùng trong các trường hợp cần thiết.
Xem thêm:Chi tiết phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng UPA
4.2 Phẫu thuật
Trong tất cả các cách điều trị bệnh u xơ tử cung thì phương pháp này được coi là phương pháp tốt nhất để điều trị bệnh. Tuy nhiên thường chỉ được chỉ định trong một số ít trường hợp.
- Khối u to ≥ 12 tuần.
- Xuất huyết tử cung bất thường.
- U xơ tử cung dưới niêm mạc, rong huyết.
- Xuất hiện các biến chứng như chèn ép bàng quang, niệu quản.
- U xơ tử cung hoại tử, nhiễm trùng nội thất bại.
- U xơ tử cung phát triển to nhanh, nhất là giai đoạn sau mãn kinh.
- Sẩy thai liên tiếp.
- Không phân biệt được khối u vùng hạ vị và khối u buồng trứng.
4.2.1.Các phương pháp phẫu thuật
- Phẫu thuật bóc nhân xơ
| Loại u | Hình thức phẫu thuật |
| U xơ tử cung ở cơ và dưới thanh mạc | Mổ hở bụng |
| U xơ tử cung dưới niêm mạc | Mổ nội soi buồng tử cung |
| U xơ tử cung thoái hóa sa xuống âm đạo | Cắt đường âm đạo |
- Phẫu thuật cắt tử cung toàn phần
Tiến hành mổ cắt bỏ toàn bộ tử cung. Do ảnh hưởng đến thiên chức làm mẹ nên các bác sĩ sẽ tư vấn kỹ và phải có sự đồng ý của bệnh nhân trước khi phẫu thuật.
- Tắc động mạch tử cung
Phương pháp tắc động mạch tử cung là cách điều trị mới trong các cách điều trị bệnh u xơ tử cung. Hiện nay đang được áp dụng để điều trị cho các phụ nữ muốn sinh con sau quá trình điều trị bệnh.
Mô phỏng quá trình đưa gel vào trong động mạch máu
Chỉ định dùng trong các trường hợp:
- Nhân xơ tử cung to 12 – 16 tuần
- Bệnh nhân có chống chỉ định gây mê toàn thân.
- U xơ tái phát sau phẫu thuật bóc nhân xơ.
- Bệnh nhân không muốn phẫu thuật.
- Bảo tồn tử cung
Chống chỉ định cho các trường hợp:
- Bị rối loạn đông máu
- Có bệnh lý nội khoa cần phải điều trị trước.
- Nghi ngờ khối u ác tính.
Cách thức thực hiện:
- Bước 1: Đặt catheter vào động mạch ở đùi rồi luồn đến động mạch ở tử cung.
- Bước 2: Bơm chất plastic hoặc gel tạo đóng cục máu vào các động mạch nuôi dưỡng u xơ.
- Bước 3: Dùng thuốc giảm đau không steroid, paracetamol hoặc kháng sinh để giảm đau đồng thời theo dõi biến chứng sau nút mạch.
- Nội soi buồng tử cung cắt u xơ tử cung dưới niêm mạc
Mổ nội soi u xơ tử cung là cách điều trị bệnh u xơ tử cung đòi hỏi kỹ thuật cao ở người bác sỹ.
Mô phỏng quá trình mổ nội soi
Chỉ định cho các trường hợp:
- Phụ nữ đã có đủ con.
- Điều trị chứng xuất huyết bất thường.
Cách thức thực hiện:
- Bước 1: Bệnh nhân được gây mê một phần.
- Bước 2: Các bác sĩ đưa ống soi có gắn máy quay phim và đèn chiếu sáng vào buồng tử cung.
- Bước 3: Bơm nước làm căng tử cung để nhìn thấy toàn bộ buồng tử cung bên trong.
- Bước 4: Nong rộng cổ tử cung, dùng dụng cụ cắt đốt nhân xơ và lấy các mảnh nhân xơ qua ngã âm đạo.
5. Địa điểm điều trị bệnh u xơ tử cung
Khi bị u xơ tử cung, chị em hãy đến ngay chuyên khoa sản của các bệnh viện lớn uy tín để khám chữa và điều trị kịp thời, tránh tâm lý ngại ngùng, dấu bệnh, khiến cho bệnh phát triển nặng và khó điều trị hơn. Những cơ sở này đều sở hữu những cách điều trị bệnh u xơ tử cung hiện đại nhất.
Một số địa chỉ điều trị u xơ tử cung uy tín mà các chị em có thể tham khảo như:
Bệnh viện phụ sản Hà Nội
- Địa chỉ: 929 Đường La Thành, Láng Thượng, Ba Đình, Hà Nội
- Giờ mở cửa: 7h – 16h30 từ thứ 2 – 6, 7h – 17h thứ 7 và chủ nhật.
- Điện thoại: 024 3834 3181
Bệnh viện phụ sản Trung Ương
- Địa chỉ: 43 Tràng Thi, Hàng Bông, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Khám chữa bệnh tất cả các ngày trong tuần.
- Điện thoại: 024 3825 2161
Khoa sản – Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội
- Địa chỉ: 78 Đường Giải Phóng, Phương Đình, Đống Đa, Hà Nội
- Khám chữa bệnh tất cả các ngày trong tuần.
- Điện thoại: 024 3869 3731
Chuyên khoa sản – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
- Địa chỉ: 1 Tôn Thất Tùng, Kim Liên, Đống Đa, Hà Nội
- Khám chữa bệnh tất cả các ngày trong tuần.
- Điện thoại: 1900 6422
Khoa sản – Bệnh viện Việt Pháp
- Địa chỉ: Số 1, Đống Đa, Hà Nội
- Khám chữa bệnh tất cả các ngày trong tuần.
- Điện thoại: 024 3577 1100
U xơ tử cung là căn bệnh có thể gặp ở bất kỳ chị em phụ nữ nào đang trong độ tuổi sinh sản. Do đó, chị em cần phải tìm hiểu về bệnh u xơ tử cung và cách điều trị bệnh u xơ tử cung để sớm có các biện pháp phòng và chữa bệnh kịp thời, tránh những biến chứng nặng nề sau này.
Tài liệu tham khảo chi tiết: huong-dan-lam-sang-xu-tri-u-xo-tu-cung
