Phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng UPA theo hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế được đánh giá là an toàn nhất đối với người bệnh U xơ tử cung. Bài viết này tổng hợp hai phác đồ tương ứng với hai trường hợp mắc bệnh cụ thể có thể coi là điển hình nhất trong số các phương pháp điều trị.
Nội dung bài viết
1. Phác đồ điều trị bệnh là gì?
Phác đồ điều trị bệnh là trình tự các thao tác, trình tự để điều trị bệnh đã được vạch sẵn, là một tài liệu đã được tóm tắt, sơ đồ hóa nhằm cung cấp thông tin ngắn gọn nhưng đầy đủ về các bước xử trí, điều trị bệnh. Tùy thuộc vào từng loại bệnh, sự phức tạp của bệnh mà một bệnh có thể có nhiều phác đồ điều trị khác nhau hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả thăm khám, chuẩn đoán bệnh.
Khác với hướng dẫn điều trị bệnh do bộ Y tế ban hành. Phác đồ điều trị bệnh mang tính cá nhân đối với từng người bệnh khác nhau mỗi bệnh nhân có thể có nhiều phác đồ điều trị cho từng căn bệnh khác nhau.
Đối với u xơ tử cung theo tài liệu của Bộ Y tế ” Hướng dẫn lâm sang xử trí u xơ tử cung ” được định nghĩa là việc dựa vào kết quả thăm khám, chuẩn đoán tử cung để đưa ra phương pháp điều trị với từng người bệnh riêng biệt.
Xem thêm: Bệnh u xơ tử cung có chữa được không
2. Phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng UPA
Điều trị nội khoa chiếm đa số trong các trường hợp điều trị u xơ tử cung, bởi vì tỷ lệ phụ nữ ở độ tuổi sinh sản mắc u xơ tử cung tương đối cao. Điều trị u xơ nội khoa hạn chế việc tác động đến tử cung của người phụ nữ. Giữ nguyên cơ hội được sinh con đặc biệt ở những người chưa có con bao giờ.
Phân loại các loại U xơ tử cung
2.1. Khái niệm điều trị u xơ tử cung bằng UPA
Là việc sử dụng Thuốc điều hòa thụ thể progesterone có chọn lọc.
Trong đó lựa chọn thuốc Ulipristal Acetate (UPA) với cơ chế tác dụng là làm tăng chết tế bào theo lập trình (apoptosis) và làm giảm mô nền trong khối u nên ít tái phát sau khi ngưng thuốc.
UPA không có tác dụng trên sợi cơ bình thường của khối u, không ức chế trục hạ đồi-tuyến yên-buồng trứng.
2.2. Đối tượng chỉ định
Đặc biệt được áp dụng với các trường hợp sau đây:
- Nếu u không có triệu chứng: Không điều trị mà chỉ cần theo dõi các triệu chứng xuất huyết tử cung bất thường và triệu chứng chèn ép. Đối với phụ nữ tuổi mãn kinh cần theo dõi tiến triển sang ác tính, nhất là khi u to nhanh. Hướng dẫn bệnh nhân khám phụ khoa định kỳ 6 – 12 tháng một lần, mỗi lần gặp, nên hỏi và đánh giá kỹ các triệu chứng lâm sàng, siêu âm theo dõi sự phát triển của khối u.
- Nếu u có triệu chứng xuất huyết tử cung bất thường nặng hoặc chèn ép nặng, nhất là ở người đã lớn tuổi, có đủ con, nên cân nhắc chỉ định phẫu thuật sau khi tư vấn kỹ về các thuận lợi và nguy cơ của từng biện pháp điều trị và để bệnh nhân tự lựa chọn, có cam kết bằng văn bản. Nếu có u xơ tử cung loại L0, L1, L2: điều trị nội khoa để chấm dứt xuất huyết, tiến hành nội soi buồng tử cung, cắt các khối u. Nếu bệnh nhân chưa cần có thai ngay, có thể đặt dụng cụ tử cung có chứa progestin (levonorgestrel) để ngăn chặn dính buồng tử cung và tái phát triệu chứng.
- Nếu các triệu chứng không nặng: có thể điều trị nội khoa ngay, kể cả các trường hợp đa nhân xơ hay nhân xơ to, loại L3.
2.3. Phác đồ điều trị.
Bước 1: Khám và xét nghiệm toàn diện, chú ý chức năng gan trước khi cho sử dụng UPA. Nếu AST và/hoặc ALT tăng gấp 2 lần giá trị cao bình thường, không cho sử dụng.
Bước 2: Uống UPA 5 mg, mỗi ngày 1 viên x 3 tháng một đợt. Trong khi điều trị, xét nghiệm chức năng gan mỗi tháng một lần, nếu AST và/hoặc ALT tăng gấp 2 lần, ngưng sử dụng. Sau 13 tuần, ngưng sử dụng và xét nghiệm lại chức năng gan.khoảng 2 -3 tuần sau.
Bước 3: Nếu chức năng gan vẫn bình thường, cho uống tiếp đợt 2 sau khi nghỉ thuốc 2 tháng, liều lượng và theo dõi như trên.
Bước 4: Nếu cần thiết, có thể cho uống đến 4 – 8 đợt, hai đợt cách nhau 2 tháng. Những đợt sau, chỉ xét nghiệm trước và sau mỗi đợt điều trị.
Phác đồ điều trị bệnh u xơ tử cung bằng UPA
2.4. Lưu khi khi áp dụng dụng phác đồ điều trị
- Điều trị u xơ tử cung bằng UPA ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng gan do đó cần phải kiểm tra, xét nghiệm tính năng gan trước khi tiến hành điều trị. Theo thống kê trên toàn thế giới có tỷ lệ 8/765000 bệnh nhân đã và đang sử dụng có các biểu hiện liên quan đến việc tổn thương gan.
- Nhức đầu, đau bụng, căng ngực sau 1 – 2 ngày bắt đầu dùng thuốc ở người bệnh.
- Niêm mạc tử cung dày lên nhưng không phải tăng sản hay ung thư.
- Sau điều trị, bệnh nhân có thể có thai tự nhiên hay hỗ trợ.
- Phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng UPA có thể giảm chỉ định phẫu thuật cắt tử cung khoảng 50% những ca điều trị.
Điều trị nội khoa u xơ tử cung bằng UPA là một biện pháp:
- Có thể sử dụng trước phẫu thuật làm nhỏ khối u và tử cung, cải thiện tình trạng thiếu máu.
- Có thể sử dụng lâu dài.
- Có thể thay thế phẫu thuật, nhất là cho phụ nữ sắp mãn kinh hoặc mong muốn có con, đáp ứng nguyện vọng giữ tử cung một cách an toàn cho hầu hết bệnh nhân.
Xem thêm: Điều trị u xơ tử cung bằng thuốc Đông Y
3. Phác đồ điều trị u xơ tử cung L2-L5 ở phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.
Vì vị trí đặc biệt của khối u xơ L2-L5 cho nên phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp ngoại khoa sẽ đạt hiệu quả nhanh và tức thời, nhanh chóng bảo vệ tử cung trước khi khối u phát triển với kích thước quá lớn.
3.1. U xơ tử cung L2-L5 là gì?
U xở tử cung là để chỉ những khối u có vị trí nằm đặc biệt ở dưới niêm và dưới thanh mạc (<50% nằm trong lòng tử cung và <50% lỗi ra dưới thanh mạc, hướng vào ổ bụng).
Với vị trí đặc thù như thế này u xơ tử cung L2-L5 đặc biệt nguy hiểm vì khi điều trị có thể ảnh hưởng trực tiếp tới tử cung.
3.2. Đối tượng chỉ định
- Những phụ nữ đã sinh đủ con và không mong muốn có thêm con nữa.
- Những phụ nữ đã triều trị bằng phương pháp nội khoa nhưng bệnh vẫn chưa thuyên giảm.
- Kích thước khối u xơ quá lớn chèn ép mạnh tới các bộ phận khác trong ổ bụng
3.3. Phác đồ điều trị.
Khám và xét nghiệm tử cung một cách tổng quan để xác định u xơ xuất hiện ở vị trí nào. Thì áp dụng 2 phác độ điều trị cụ thể như sau:
- Đối với phụ nữ còn mong có con.
Bước 1: Điều trị 2-3 đợt UPA (3 tháng /đợt), sau đó theo dõi diễn biến của tử cung nếu trở về trạng thái bình thường thì có thể dừng điều trị và có thể mang thai bình thường.
Bước 2: Nếu kết quả điều trị không đạt hiệu quả, thể tích và kích thước khối u vẫn chưa thuyên giảm thì tiến hành bóc nhân xơ tử cung.
Loại bỏ hoàn toàn các khối u xơ tử cung ra khỏi thành tử cung. Bảo vệ tử cung trước khi khối u xơ L2-L5 phát triển quá lớn.
- Đối với phụ nữ đã sinh đủ con hoặc lớn tuổi
Bước 1: Điều trị bằng UPA sau 2 – 3 đợt không có hiệu quả đồng thời kích thước khối u còn tăng lên, các hiện tượng xuất huyết tử cung bất thường không giảm.
Bước 2: Thì tiến hành bóc nhân xơ tử cung hoặc cắt bỏ hoàn toàn tủ cung người bệnh.
Trường hợp này tuy người phụ nữ không muốn có con nữa nhưng các bác sỹ vẫn phải tiến hành điều trị bằng UPA mà không phẫu thuật ngay, bởi vì khi cắt đi một bộ phận của cơ thể thì sẽ ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.
Phác đồ điều trị u xơ tử cung L2-L5
3.4. Lưu khi khi áp dụng dụng phác đồ điều trị u xơ L2-L5
- Khối u L2-L5 là một vị trí nhạy cảm rất khó điều trị. Nếu điều trị bằng phương pháp ngoại khoa sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng mang thai của người phụ nữ.
- Sau quá trình phẫu thuật bóc nhân sơ. Sau từ 1-2 năm mới tiến hành thụ thai để tránh gây ảnh hưởng đến những vết mổ chữa hoàn toàn bình phục.
- Bệnh nhân có thể tham gia vào quyết định phẫu thuật, tuy nhiên bác sỹ là người phụ trách chính nên cần phải giải thích rõ ràng và đầy đủ cho bệnh nhân hiểu.
Xem thêm: Điều trị u xơ tử cung bằng thuốc Nam
Tải tài liệu u xơ tử cung của Bộ Y tế để xem chi tiết: huong-dan-lam-sang-xu-tri-u-xo-tu-cung
Qua bài viết người bệnh cơ bản có thể hiểu được phác đồ điều trị u xơ tử cung bằng UPA được thực hiện như thế nào. Và cần lưu ý gì khi lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp với mình.
