Xạ trị u tuyến giáp chỉ được áp dụng khi khối u đã chuyển sang giai đoạn ung thư. Đây là một phương pháp hiện đại tiêu diệt tất cả các tế bào ung thư ngăn ngừa chúng di căn sang các bộ phận khác.
Hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe của mình thường xuyên vì bạn sẽ không muốn xạ trị ung thư một lần nào đâu.
Nội dung bài viết
1. Giới thiệu về xạ trị u tuyến giáp
Tuyến giáp là bộ phận có hình dạng giống con bướm nằm trước cổ và có vai trò điều hòa sự hoạt động và phát triển bình thường của cơ thể. U tuyến giáp cũng là căn bệnh thường gặp trong tuyến nội tiết nhưng có tiên lượng và khả năng điều trị khá tốt. U tuyến giáp thường được chỉ định phẫu thuật, hoá trị hoặc xạ trị. Trong đó phẫu thuật thường là phương pháp được chỉ định đầu tiên nhằm loại bỏ các tế bào ung thư phòng ngừa di căn.
Xạ trị là lợi dụng tia phóng xạ có năng lượng lớn để bắn phá triệt tiêu tế bào ung thư
Xạ trị ung thư tuyến giáp là phương pháp lợi dụng tia xạ trị có năng lượng lớn để bắn phá và triệt tiêu các tế bào ung thư. Các tế bào tuyến giáp có khả năng bắt các iod trong thực phẩm để kích thích sự sản xuất các hormone cho tuyến giáp và các tế bào ung thư tuyến giáp cũng có khả năng tương tự như vậy. Tế bào tuyến giáp không thể nhận biết và phân biệt được iod thường và iod phóng xạ. Lợi dụng điều này, các bác sĩ sẽ đưa các iod phóng xạ vào để các tế bào ung thư bắt lấy và bị phá huỷ.
Trong xạ trị ung thư tuyến giáp, bác sĩ thường chỉ định dùng chất phóng xạ iod thường là đồng vị I-131. Vì thế, khi nói đến xạ trị iod 131 tức là nói đến xạ trị ung thư tuyến giáp. Xạ trị đem lại hiệu quả cao trong điều trị ung thư tuyến giáp, thường được chỉ định cho các trường hợp u tuyến giáp ác tính hoặc u tuyến giáp đã chuyển sang giai đoạn ung thư tuyến giáp.
2. Mục đích của xạ trị u tuyến giáp
Xạ trị u tuyến giáp là phương pháp được sử dụng nhằm
- Giảm khả năng phát triển của u tuyến giáp
- Ngăn chặn việc tái phát của u tuyến giáp sau khi phẫu thuật
- Giúp cải thiện khả năng sống sót của u tuyến giáp
- Loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật
- Đem lại tiên lượng điều trị bệnh tốt hơn cho bệnh nhân
- Nâng cao cơ hội kéo dài thêm 20 năm tuổi sống.
Xem thêm: Xác định vị trí u tuyến giáp – để xạ trị u tuyến giáp
3. Các phương pháp xạ trị u tuyến giáp
Xạ trị u tuyến giáp có thể được thực hiện từ bên trong và bên ngoài.
3.1. Xạ trị từ bên ngoài
Xạ trị ngoài dùng máy chiếu tia bức xạ trực tiếp
Xạ trị từ bên ngoài là phương pháp sử dụng các tia bức xạ ion hoá năng lượng cao từ các nguồn bức xạ đặt bên ngoài cơ thể người bệnh nhằm tiêu diệt tận gốc các tế bào ung thư. Phương pháp này thường được chỉ định dùng cho các u tuyến giáp có kích thước nhỏ và hoặc dùng sau phẫu thuật nhằm loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại. Trường hợp bệnh nhân có khối u phát triển lớn, bệnh nhân sẽ được chỉ định xạ trị trước để thu nhỏ kích thước khối u sau đó mới tiến hành phẫu thuật.
Tuy nhiên phương pháp này ít được sử dụng vì chỉ giới hạn cho các trường hợp đặc biệt được bác sĩ chỉ định. Các trường hợp ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa cũng sẽ phải dùng xạ trị ngoài, vì các tế bào ung thư ở thể này không đáp ứng với iod phóng xạ.
3.2. Xạ trị bằng iod 131
Kiểm tra theo dõi hướng di chuyển của iod 131
Xạ trị bằng iod 131 là phương pháp thường được chỉ định dùng trong điều trị u tuyến giáp nhất. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân hấp thụ iod 131 qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch để đưa iod vào cơ thể tiêu diệt tế bào ung thư.
Các tế bào ở tuyến giáp có đặc điểm “bắt” iod mà các tế bào còn lại trong cơ thể không có. Do đó, Iod phóng xạ sẽ được giữ lại chủ yếu ở tuyến giáp và phát ra tia xạ tiêu diệt tế bào ung thư. Các cơ quan khác trong cơ thể hầu như không bị ảnh hưởng trong quá trình này.
Xem thêm: U tuyến giáp thùy trái có được xạ trị hay không
4. Chi phí xạ trị u tuyến giáp
Chi phí xạ trị u tuyến giáp bao gồm chi phí cho việc xạ trị, viện phí trong thời gian theo dõi khi xạ trị, các loại thuốc dùng bổ sung và chi phí cho người nhà trong thời gian chăm sóc…
- Chi phí làm xạ trị sẽ tùy thuộc vào phương pháp và số lần cần xạ trị được bác sĩ chỉ định:
Chi phí xạ trị trong từ 3- 5 triệu mỗi đợt. Mỗi bệnh nhân cần thực hiện khoảng 4-6 đợt để điều trị dứt điểm ung thư tuyến giáp
Chi phí xạ trị ngoài khoảng 1,5 đến 5 triệu, mỗi bệnh nhân thường chỉ định từ 4- 6 đợt, tuy nhiên với một số bệnh nhân ung thư tuyến giáp nặng có thể được chỉ định đến 15- 20 đợt
- Chi phí viện phí tùy thuộc vào giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Với bệnh nhân có thể chất yếu, có thể được yêu cầu nằm viện vài ngày để theo dõi quá trình phục hồi bệnh. Với bệnh nhân có thể chất tốt hơn thì sẽ được ra viện sớm hơn. Tuy nhiên hầu hết bệnh nhân xạ trị đều cần phải nằm viện cách ly sau vì các tia phóng xạ có thể gây ảnh hưởng đến những người xung quanh, đặc biệt là với phụ nữ mang thai.
- Bên cạnh đó, tuỳ vào dịch vụ phòng bệnh mà bạn lựa chọn như phòng thường/ phòng dịch vụ mà chi phí có thể thay đổi. Nói cung chi phí nằm viện có thể giao động từ vài chục đến vài triệu một ngày tuỳ bệnh viện.
- Chi phí thuốc điều trị bổ sung thường giao động khoảng 3 triệu mỗi đợt, tuỳ nơi điều trị chỉ định.
- Chi phí cho các lần làm xét nghiệm lâm sàng như xét nghiệm máu, sinh tiết, siêu âm chỉ khoảng vài trăm ngàn cho 1 xét nghiệm. Các xét nghiệm này thường được chỉ định cả trước và sau phẫu thuật nhằm xác định tình trạng tiến triển bệnh.
- Chi phí ăn uống sinh hoạt của bệnh nhân tuỳ thuộc vào kinh phí mà người nhà và bệnh nhân chuẩn bị. Tuy nhiên cơ thể người bệnh sau xạ trị thường rất yếu, vì vậy nên tăng cường bổ sung các món ăn giàu dưỡng chất về người bệnh mau hồi phục.
- Chi phí sinh hoạt của người nhà bệnh nhân Người nhà bệnh nhân cần các chi phí đi lại, ăn uống, nghỉ ngơi. Nếu nghỉ tại phòng bệnh sẽ phát sinh thêm chi phí về giường phụ. Chi phí trung bình cho người nhà bệnh nhân khoảng từ 200- 400 nghìn/ người/ ngày
- Chi phí xạ trị còn ảnh hưởng bởi nhiều vấn đề khác như quá trình thăm khám, các thiết bị dùng trong điều trị vv… Vì vậy bệnh nhân cần phải chủ động trong chuẩn bị chi phí để có thể chi trả tiền điều trị tốt nhất. Bên cạnh đó bảo hiểm có hỗ trợ chi trả cho tiền viện phí, tiền thuốc, tiền xét nghiệm lâm sàng nên người bệnh cũng có thể giảm bớt nỗi lo phần nào.
5. Giai đoạn áp dụng xạ trị
Bác sĩ thường chỉ định áp dụng xạ trị cho những bệnh nhân bị ung thư tuyến giáp thể nhú giai đoạn cuối, thể nang và thể tuỷ trong giai đoạn đầu.
- Sử dụng sau phẫu thuật nhằm loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư còn sót lại mà phẫu thuật chưa thể cắt hết cũng như các tế bào đã di căn sang một số cơ quan khác.
- Khi ung thư đã lan rộng hoặc tái phát: giúp làm giảm mô tuyến giáp đang hoạt động quá mạnh (cường giáp) hoặc làm giảm kích thước tuyến giáp quá to.
Bên cạnh đó, việc có quyết định xạ trị không còn tùy thuộc vào thể lực của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân có tuổi lớn, sức yếu, có tiền sử bệnh tim, phụ nữ đang mang thai và cho con bú sẽ không được chỉ định xạ trị.
6. 5 Đơn vị bệnh viện thực hiện xạ trị u tuyến giáp
6.1. Bệnh viện K
Tập thể y bác sỹ bệnh viện K chụp ảnh với thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kỉ niệm 50 năm thành lập
Bệnh viện K là một trong bệnh viện hàng đầu phía bắc trong điều trị u tuyến giáp đã được bộ y tế công nhận. Bệnh viện K sở hữu hàng loạt các thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao giúp nâng cao hiệu quả điều trị u tuyến giáp. Một ưu điểm nữa của bệnh viện K là bệnh viện có rất nhiều cơ sở và có áp dụng khám bằng bảo hiểm y tế cả ngày thứ 7 nên phù hợp cho những đối tượng có công việc bận rộn.
Bệnh viện K hiện tại có 3 cơ sở
- Cơ ở Quán Sứ: 43 Quán Sứ, Hàng Bông, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Cơ sở Tân Triều: 30 đường Cầu Bươu, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội
- Cơ sở Tam Hiệp: Tựu Liệt, Tam Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội
6.2. Bệnh viện 108
Bên ngoài bệnh viện quân đội 108
Bệnh viện 108 là một trong những bệnh viện có khu điều trị u tuyến giáp riêng theo yêu cầu với chất lượng cực kỳ tốt. Bệnh viện cũng là cơ sở luôn đi tiên phong trong việc nghiên cứu cải tiến các kỹ thuật và phương pháp mang lại hiệu quả cao trong điều trị u tuyến giáp. Tính đến thời điểm hiện tại, bệnh viện 108 đã thành công trong việc chữa trị hàng ngàn ca bệnh u tuyến giáp đem lại sức khoẻ và cuộc sống hạnh phúc cho hàng chục nghìn bệnh nhân mỗi năm.
Bệnh viện 108 trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam hiện đang nằm tại Số 1 – Trần Hưng Đạo – Hà Nội
6.3 Bệnh viện Bạch Mai
Bệnh viện Bạch Mai
Một ưu điểm cực kỳ lớn của bệnh viện Bạch Mai là nơi đây sở hữu hệ thống thiết bị máy móc hỗ trợ chẩn đoán và điều trị u tuyến giáp hàng đầu Việt Nam như Máy xạ hình SPECT, Hệ thống chụp PET/CT, Máy chụp CT mô phỏng vv.. kèm theo đó là đội ngũ y bác sĩ lành nghề, nhiệt huyết với công việc luôn không ngừng nghiên cứu và phát triển thêm nhiều kỹ thuật giúp điều trị u tuyến giáp hiệu quả
Bệnh viện Bạch Mai hiện đang có hai cơ sở điều trị
- Cơ sở 1: Tòa nhà Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai – Số 78 Đường Giải Phóng, Đống Đa, Hà Nội
- Cơ sở 2 : thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
6.4 Bệnh viện Ung bướu TPHCM
Bệnh viện Ung Bước thành phố Hồ Chí Minh
Bệnh viện Ung bướu TPHCM là địa chỉ điều trị u tuyến giáp hàng đầu trong khu vực phía Nam. Đây là nơi tập trung của đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao với nhiều năm kinh nghiệm, luôn tràn đầy nhiệt huyết và tận tâm trong điều trị cho mọi bệnh nhân. Các thiết bị y tế ở đây cũng rất hiện đại phục vụ cho công tác điều trị u tuyến giáp hiệu quả.
Bệnh viện Ung bướu TPHCM đang có các cơ sở
- Cơ sở 1. Địa chỉ 1: Số 3 Nơ Trang Long, phường 7, quận Bình Thạnh, TP. HCM
- Cơ sở 2: Số 6 Nguyễn Huy Lượng, phường 7, quận Bình Thạnh, TP. HCM
- Cơ sở 3: Số 47 Nguyễn Huy Lượng, Phường 14, Quận Bình Thạnh
- Cơ sở 4: Đường 400, Ấp Cây Dầu, Phường Tân Phú, Quận 9
6.5 Bệnh viện Ung bướu Đà Nẵng
Bệnh viện U bướu Đà Nẵng
Với các bệnh nhân ở khu vực miền Trung Tây Nguyên thì bệnh viện ung bướu Đà Nẵng chính là sự lựa chọn phù hợp. Bệnh viện được trang bị hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao giúp nâng cao hiệu quả trong điều trị u tuyến giáp vô cùng tuyệt vời.
Bệnh viện ung bướu Đà Nẵng hiện nằm tại Đường Hoàng Thị Lan, tổ 28, p. Hoà Minh, Q. Liên Chiểu, Tp Đà Nẵng.
7. Lưu ý khi xạ trị u tuyến giáp
7.1. Lưu ý trước khi xạ trị u tuyến giáp
Trước xạ trị người bệnh cần chuẩn bị tâm lý thật tốt để tránh căng thẳng có thể làm ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Nam giới điều trị bằng iod phóng xạ có thể bị giảm số lượng tinh trùng hoặc vô sinh tạm thời khoảng 2 năm, cũng có trường hợp là vô sinh vĩnh viễn. Do đó bệnh nhân nam có thể cân nhắc việc gửi tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng để bảo quản nguồn tinh trùng của mình trước khi thực hiện xạ trị. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tuân thủ một số quy định về chế độ ăn uống, sức khỏe, kiêng cữ trước xạ trị được bác sĩ đưa ra để việc xạ trị đạt kết quả như mong đợi.
Ngoài ra, trước khi điều trị tuyến giáp, người bệnh cần thực hiện chế độ ăn ít iod từ 1-2 tuần trước xạ trị. Các thực phẩm nên hạn chế như sữa chua, khoai tây chiên, phô mai vv.. Bệnh nhân cũng cần được tiêm TSH hoặc ngừng uống thuốc thay thế hormone tuyến giáp để các tế bào ung thư có thể bắt được tối đa lượng iod phóng xạ được đưa vào.
7.2. Lưu ý trong khi xạ trị u tuyến giáp
Trong quá trình điều trị người bệnh cũng cần lưu ý.
Phụ nữ có thai tuyệt đối không sử dụng phương pháp điều trị này
- Xạ trị có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ
- Phụ nữ đang có thai tuyệt đối không được sử dụng iod phóng xạ dù là loại 123 hay 131 để chẩn đoán hay điều trị
- Trong thời gian xạ trị người bệnh cần kiêng ăn các thực phẩm giàu i-ốt, đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành vì chúng có thể làm giảm hiệu quả của xạ trị
- Cần tuân theo những chỉ định được bác sĩ đưa ra để đạt hiệu quả tốt nhất trong điều trị u tuyến giáp.
7.3. Lưu ý sau khi xạ trị u tuyến giáp
Sau xạ trị bệnh nhân cần tuân thủ theo thời gian cách ly được bác sĩ chỉ định để đảm bảo sức khỏe cho bản thân cũng như những người xung quanh. Người bệnh nếu điều trị bằng I-131 liều cao cần cách ly từ 3-7 ngày và chỉ có thể về nhà sau khi đã được đánh giá là an toàn.
Xạ trị có thể gây ra một số tác dụng phụ cho bệnh nhân, vì vậy nếu thấy các dấu hiệu này bạn nên liên lạc ngay với bác sĩ để được hỗ trợ tốt nhất.
Một số chú ý cho người bệnh sau xạ trị tuyến giáp
- Nên tự lái xe, tránh ngồi cùng xe với người khác ngay sau xạ trị
- Giữ khoảng cách người xung quanh từ 5 mét trong 24 giờ đầu và 1m trong 5 ngày tiếp theo
- Tránh tiểu tiện làm văng ra ngoài
- Hạn chế gặp gỡ và giao tiếp với mọi người trong vài ngày, đặc biệt là với phụ nữ có thai
- Hạn chế sinh hoạt cùng hay dùng chung đồ cá nhân như bát đũa, ly tác cùng người khác.
Xem thêm: Nam giới và nữ giới bị u tuyến giáp có thể sinh con được không
8. Tác dụng phụ của xạ trị u tuyến giáp cần lưu ý
Phương pháp xạ trị u tuyến giáp có thể gây nên tác dụng phụ mà người bệnh cần lưu ý sau đây
Với điều trị bằng iod phóng xạ
- Người bệnh có cảm giác buồn nôn, nôn trong ngày đầu điều trị
- Có thể sưng và đau mô tuyến giáp do I-131 phá hủy các tế bào ung thư gây phản ứng viêm tại chỗ
- Người bệnh có thể bị khô miệng, mất vị giác, khứu giác trong một thời gian ngắn, tuy nhiên bệnh nhân có thể tăng cường nhai các loại kẹo singum không đường để giảm các triệu chứng này,
- Những tế bào sản xuất hormone tuyến giáp có thể bị phá hủy, người bệnh cần sử dụng các viên hormone tuyến giáp thay thế
- Nam giới có thể bị vô sinh trong vòng hai năm hoặc mất hoàn toàn khả năng sinh sản nếu điều trị xạ trị kéo dài, với liều lượng cao. Phụ nữ muốn mang thai cần tránh tiến hành sau xạ trị ít nhất 2 năm để không làm ảnh hưởng đến thai nhi
- Có thể phát sinh bệnh bạch cầu
- Ngoài ra, chất iod phóng xạ cũng làm giảm sự hình thành nước mắt ở một số người, dẫn đến khô mắt.
- Bệnh nhân sau uống phóng xạ cần cách ly ít nhất 48 tiếng để không làm ảnh hưởng sức khoẻ của người xung quanh.
- Không nên ăn các thực phẩm có nguồn gốc hải sản.
Không ăn hải sản trong quá trình điều trị bệnh bằng chiếu xạ
Với điều trị bằng xạ trị ngoài
- Phá hủy các mô khỏe mạnh gần đó khiến người bệnh mệt mỏi, uể oải.
- Một số người sau xạ trị ngoài có các dấu hiệu bị cháy nắng, da đỏ, khô, căng ở vùng xạ trị tuy nhiên các dấu hiệu này này sẽ dần biến mất.
- Nếu xạ trị ở vùng cố có thể gây cảm giác khó nuốt, khàn giọng, đau họng kéo dài.
Xạ trị cũng như hoá trị gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ vì vậy thường không được chỉ định cho những bệnh nhân lớn tuổi, người có thể trạng yếu hay có tiền sử về tim mạch và cả phụ nữ đang mang thai và cho con bú.
Với các chia sẻ trên đây hy vọng đã đem đến thêm nhiều thông tin hữu ích về xạ trị u tuyến giáp. Chúc bạn sớm điều trị bệnh thành công.
